Afiyet ne demektir?

Afiyet ne demektir?

Bizler genel kültürümüz olarak yemek yiyen birine rastladığımızda, ya da yemek yiyen birisi bize “Buyurun, yemek yiyelim” dediğinde “Afiyet olsun” deriz. Oysa bu kelimenin anlamı o kadar küçücük değil, bilakis çok kapsamlıdır. Bunu aşağıdaki hadislerden öğreniyoruz:

Abbas İbni Abdülmuttalib radıyallahu anh şöyle diyor:

- Ya Resûlallah! Bana Allah Teâlâ’dan isteyeceğim bir şey öğret, dedim.

- “Allah’tan âfiyet dileyin!” buyurdu.

Aradan birkaç gün geçtikten sonra tekrar yanına geldim ve:

- Ya Resûlallah! Bana Allah Teâlâ’dan isteyeceğim bir şey öğret, dedim.

- “Ey Abbas! Ey Resulullah’ın amcası! Allah’tan dünya ve ahirette âfiyet dileyin!” buyurdu. (Tirmizî, Daavât 85)

Açıklamalar

Hz. Ebû Bekir’in haber verdiğine göre bir gün Resûl-i Ekrem minbere çıkmış, sonra ağlamaya başlamış ve ashabına, “Allah’tan af ve âfiyet dileyiniz; zira bir kimseye imandan sonra âfiyetten daha hayırlı bir şey verilmemiştir” (Tirmizî, Daavât 106) buyurmuştu. Bir savaşta da ashabına “Düşmanla karşı karşıya gelmeyi istemeyin; Allah’tan âfiyet dileyin” (Buhari, Cihâd 112) diye tavsiye etmişti. Yine Resulullah Efendimiz ezanla kamet arasında yapılacak duayı Allah Teâlâ’nın reddetmeyeceğini söylediği zaman, sahâbîler o sırada nasıl dua etmek gerektiğini sormuşlar, o da “Dünya ve ahirette Allah’tan âfiyet dileyin” buyurmuştu (Tirmizî, Daavât 128).

Bu rivayetler ve daha başka hadisler dikkate alındığı zaman âfiyetin sadece dünya ile ilgili bir temenni değil aynı zamanda ahireti de kapsayan çok geniş manalı bir kelime olduğu görülmektedir. Âfiyet hem beden hem ruh sağlığını hem bütün sıkıntılardan kurtulmayı ifade ettiği gibi, dünyada ve ahirette insanın başına gelebilecek her fenalıktan kurtulma temennilerini de ihtiva etmektedir. Nebiy-yi Muhterem Efendimiz’in kendisinden ısrarla âfiyetten başka bir şey öğretmesini isteyen kimseye, “Şayet Allah Teâlâ sana dünyada ve ahirette âfiyet verirse, artık büsbütün kurtuldun demektir” (Tirmizî, Daavât 85) buyurması bunu açıkça göstermektedir. Bir başka hadis-i şeriflerinde: “Allâhümmağfir lî verhamnî ve âfinî verzuknî: Allahım, beni bağışla, bana merhamet et, bana afiyet ver ve bana hayırlı rızık ver, de. Bu sözler senin hem dünya hem de âhiret için istemen gereken şeyleri ihtiva eder.”   (Müslim, Zikir 36)

 “Her şeyin başı sağlık” sözü de bir anlamda bu hadislerin tercümesi gibidir.

Hadisten Öğrendiklerimiz

1. Âfiyet hem dünya hem ahiret saadetini ihtiva eden geniş kapsamlı bir kelimedir.

2. Dualarımızda Cenâb-ı Hak’tan kendimiz için âfiyet niyaz ettiğimiz gibi onu başkaları için de temenni etmeliyiz.