Hz. Ömer’in kimliği

Hz. Ömer Kureyş kabilesinin Benû Adî kolundandır. Babasının adı Hattab’tır. Soyu, Peygamber Efendimiz’in 9. Dedesi Galib’de birleşir. 582 (m) yılında Mekke’de doğmuştur. Resûl-i Ekrem’den 10 yaş kadar küçüktür. Bi’set’in dördüncü yılında Müslüman oldu. İslâmiyet ile şereflenmeden önce Müslümanlara pek eziyet ederdi. Nüfuzuyla, güç ve kuvvetiyle tanınmış bir yiğit olduğu için, onun Müslüman olması diğer Müslümanları güçlendirdi. İslâm ile şereflendiği gün Kâbe’ye giderek namaz kıldı. Diğer Müslümanlar da ilk defa o gün Kâbe’de namaz kıldılar.

Medine’ye hicret edince, şehir merkezine bugün 3 km. uzaklıkta bulunan Kuba’ya yerleşti. Gün aşırı Resûl-i Ekrem’i ziyaret ederek, bütün gün onun yanında kalırdı. Medine’de Hz. Ebû Bekir’le birlikte Resûlullah’ın en büyük yardımcısı oldu. Onun katıldığı bütün savaşlarda bulundu. Kızı Hafsa’yı onunla evlendirerek Hz. Peygamber’in kayın pederi olma şerefini elde etti

Son derece doğru ve isabetli düşünürdü. Henüz hakkında vahiy gelmeyen 15-20 önemli konuda Hz. Peygamber’e başvurarak o hususlarda âyet indirmesi için Allah Teâlâ’ya dua etmesini istedi. Bazen da o konulardaki kanaatini Hz. Peygamber’e arz etti. Hz. Ömer’in açıklık getirilmesini istediği hususlarda ayetler nazil oldu. Hakkında ayet nazil olan bu konulara, Ömer’in âyete uygun görüşleri anlamında “Muvâfakât-i Ömer” denmiştir.

Hazreti  Ebû Bekir’in vefatından sonra İslâm’ın ikinci halifesi oldu. İran, Irak, Suriye, Mısır topraklarını İslâm ülkesine kattı. Kudüs, Azerbaycan, Ermenistan, Horasan, İskenderiye onun zamanında fethedildi. Basra, Küfe, Musul gibi büyük şehirleri kurdu. Eşsiz adalet anlayışıyla, dünya tarihinde benzeri görülmeyen adalet örnekleri verdi. Yardıma muhtaç olan herkese maaş bağladı. Devlet idaresinde önemli yenilikler yaptı. İdari, adlî, mali ve askerî teşkilât kurdu. İslâm’ın, Kur’an-ı Kerîm’in ve İslâmî ilimlerin daha geniş muhitlere yayılması için faaliyet gösterdi.

Hz. Ömer sert tabiatına rağmen pek mütevazı bir insandı. Yamalı gömlek giyer, dul kadınların evine sırtında su taşır, çıplak döşemede yatıp uyur, develeri kendi eliyle kaşağılayıp temizlerdi. Halifeliği süresince geceleri sokak sokak dolaşır, herkesin şikâyetini dinler, halkın dertlerine çözüm getirirdi. Çok güzel konuşur, hikmetli sözler söylerdi. Mert ve doğru sözlü olanları sever, kendini tenkid etseler bile onlara gücenmezdi. Halka hitap ettiği bir gün, yanlış işler yaparsa, kendisine nasıl davranacaklarını sormuştu.

Cemaatten biri hemen ayağa kalkarak:

- Seni kılıcımızla doğrulturuz, demişti.

Hz. Ömer adamın cesaretini denemek için:

- Benim hakkımda böyle konuşmaya nasıl cüret ediyorsun? diye sormuş, o adamın gözünü kırpmadan:

- Evet, bu sözleri senin hakkında söylüyorum, demesine pek sevinmiş ve:

- Allah’a şükürler olsun ki, yanlış yola sapacak olursam, halkımın içinde beni kılıcıyla doğrultacak kimseler var, demişti.

Hazreti Peygamber (sav)e, ondan sonra da Hazreti Ebu Bekir’e müşavirlik yaptı.

Hicrî 13. senesi, 22 Cemazel âhir Salı günü halife seçildi ve on yıl 6 ay halifelik yaptı. Kendisine “Emiru’l-Mü’minîn” unvanı verildi.

537 Hadis rivayet etmiştir. Dünyada iken cennetle müjdelenen on kişinin ikincisidir.

Hakkındaki hadislerden iki tanesi: a) “Benden sonra peygamber gelseydi bu Ömer b. Hattab olurdu. (Tirmizi Menakıb/18) b) Cennette bir muhteşem köşk gördüm. Avlusunda bir cariye vardı. Bu köşk kimindir? diye sordum. Cibrîl: Ömer’indir, diye cevap verdi. Onun içine girmek (ve gezip görmek) istedim. Fakat ey Ömer! Senin (hanımlar üzerindeki) kıskançlığını hatırladım da onun için girmedim, deyince Ömer ağladı ve: Babam, anam sana feda olsun Ya Rasûlallah! Senden de mi kıskanacaktım! (keşke girip görseydin) dedi. (Buhari Fezilü’l-Eshab/6)

Hz. Ömer hicretin 24. yılında Basra valisi Muğire bin Şûbe'nin kölesi mecusi Ebüllü'lü' tarafından 6 yerinden bıçaklanarak ağır yaralandı ve üç gün sonra 63 yaşında iken şehit oldu.

Vefatında Hz. Peygamberin yanına defnedilmek için Hz. Aişe'den izin istedi ve 1 Muharrem 23 Hicri, (3 Kasım 644) oraya defnedildi.

Allah ondan razı olsun.